Beş Şehir Kitap Özeti

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın nefis üslubuyla anlattığı Konya, Bursa, Erzurum, Ankara ve İstanbul üzerinde denemelerin yer aldığı bir kitaptır. 1946 yılında yayınlanan bir eserdir.

Özet:

Ankara

Ankara’nın yazara sürekli olarak muharip ve dasitani geldiğinden bahsedilir. Ankara’nın tarihi kimliği, kalesi ve coğrafyasıyla bütünleşmiştir. Binlerce yıldır, birçok medeniyete ev sahipliği yapan belki de yakılıp, yıkılarak da bugünlere gelen Ankara, gizemini böylece korumaktadır.

Erzurum

Tarih boyunca kadim yerini korumakla birlikte Cihan Harbi’nde yaşadığı kayıplarla yazarı derinden etkilemiştir. Nüfusunun altmış binden sekiz bine düşerek, açlık ve sefaletin baş gösterdiği şehirde yazar, sosyal kimliklerden çok insanların hayatta kalma mücadelelerinden bahsetmektedir.

Erzurum’un yüzölçümü ve rakımından bahisle onun Türk tarihindeki yerine işaret eder. Malazgirt’ten Milli Mücadele’ye fetihlerin kapısı olduğunu vurgular.

Konya

Anadolu’nun merkezi ve hatta kalbi olduğunu söyler. Anadolu coğrafyasında bir mihenk taşı olduğundan bahsederek felsefi derinliklerin merkezi, hikmet ve hakikat pınarı olduğundan söz eder. Mevlana ve Dante’den bahisle Konya’nın eşsiz esrar perdelerini aralar.

Bursa

Bursa’yı bir medeniyetin kuruluş safhasındaki hüviyetine atıfla tanıtan ve her semtinin başka güzellikler barındırdığını söyleyen yazar, Evliya Çelebi gibi Bursa’nın ruhaniyeti var, demektedir. Bursa’nın kurucu gücü yatay ve dikey olarak kendini şehir hatlarında göstermektedir.

İstanbul

İstanbul’u asıl hüviyeti ve şahsiyetiyle surların içinde başlayarak tanıtan yazar, Anadolu kıtasında yer alan toprakları da sahil boyunca gezerek anlatmayı ve suriçinin izdüşümlerinin akislerini aktarmayı başarmıştır.